Badanie rentgenowskie – na czym polega?

Co można wykryć badaniem rentgenowskim?

Rentgen zębów i kości:

• Złamania i infekcje. W większości przypadków, złamania i infekcje kości i zębów widać wyraźnie na zdjęciach rentgenowskich.
• Zapalenie stawów. Zdjęcia rentgenowskie stawów mogą ujawnić oznaki zapalenia stawów. Zdjęcia rentgenowskie wykonywane na przestrzeni lat mogą pomóc lekarzowi określić, czy zapalenie stawów ulega pogorszeniu.
• Próchnica. Dentyści wykonują zdjęcia rentgenowskie zębów w celu wykrycia ubytków.
• Osteoporoza. Specjalne rodzaje badań rentgenowskich mogą mierzyć gęstość kości.
• Rak kości. Zdjęcia rentgenowskie mogą ujawnić guzy kości.

Badanie rentgenowskie klatki piersiowej:

• Infekcje lub choroby płuc. Dowody na zapalenie płuc, gruźlicę lub raka płuc mogą być widoczne na zdjęciach rentgenowskich klatki piersiowej.
• Rak piersi. Mammografia jest specjalnym rodzajem badania rentgenowskiego stosowanego do badania tkanki piersi.
• Powiększone serce. Ten znak zastoinowej niewydolności serca pokazuje się wyraźnie na zdjęciach rentgenowskich.
• Zablokowane naczynia krwionośne. Wstrzyknięcie materiału kontrastowego zawierającego jod może pomóc w uwypukleniu odcinków układu krwionośnego, aby były widoczne na zdjęciach rentgenowskich.

Rentgen brzucha:

• Problemy z przewodem pokarmowym. Bar, środek kontrastowy dostarczany w napoju lub lewatywie, może pomóc ujawnić problemy w układzie pokarmowym.
• Połknięte przedmioty. Jeśli dziecko połknęło coś takiego jak klucz lub moneta, zdjęcie rentgenowskie może pokazać lokalizację tego przedmiotu.

Ryzyko związane z badaniem rentgenowskim

Niektórzy ludzie martwią się, że promieniowanie rentgenowskie nie jest bezpieczne, ponieważ ekspozycja na promieniowanie może powodować mutacje komórek, które mogą prowadzić do raka. Ilość promieniowania, na które jest się narażonym podczas badania rentgenowskiego zależy od badanej tkanki lub organu. Wrażliwość na promieniowanie zależy od wieku, przy czym dzieci są bardziej wrażliwe niż dorośli.

Ogólnie jednak narażenie na promieniowanie podczas badania rentgenowskiego jest niewielkie, a korzyści płynące z tych badań znacznie przewyższają ryzyko.

Jeśli jednak jesteś w ciąży lub podejrzewasz, że możesz być w ciąży, poinformuj o tym lekarza przed wykonaniem zdjęcia rentgenowskiego. Chociaż ryzyko związane z większością diagnostycznych badań rentgenowskich dla nienarodzonego dziecka jest niewielkie, lekarz może rozważyć inne badanie obrazowe, takie jak USG.

U niektórych osób wstrzyknięcie środka kontrastowego może powodować działania niepożądane, takie jak:

• uczucie ciepła lub zaczerwienienie,
• metaliczny smak,
• światłowstręt,
• nudności,
• swędzenie,
• pokrzywka.

Jak przygotować się do rentgena?

Różne rodzaje promieniowania rentgenowskiego wymagają różnych przygotowań. Poproś swojego lekarza lub pielęgniarkę o szczegółowe instrukcje.

Co należy ubrać

Ogólnie rzecz biorąc, należy rozebrać się do części ciała, która wymaga badania. W zależności od tego, który obszar jest prześwietlany, podczas badania można nosić fartuch. Można również zostać poproszonym o zdjęcie biżuterii, okularów i wszelkich metalowych przedmiotów, ponieważ mogą one być widoczne na zdjęciu rentgenowskim.

Środek kontrastowy

Przed niektórymi rodzajami zdjęć rentgenowskich podawany jest płyn zwany środkiem kontrastowym. Środki kontrastowe, takie jak bar i jodyna, pomagają zarysować określony obszar ciała na zdjęciu rentgenowskim. Środek kontrastowy można połknąć lub otrzymać w postaci zastrzyku, lub lewatywy.

Czego spodziewać się podczas badania rentgenowskiego?

Zdjęcia rentgenowskie są wykonywane w gabinetach lekarskich, stomatologicznych, na pogotowiu i w szpitalach — wszędzie tam, gdzie dostępny jest aparat rentgenowski. Urządzenie wytwarza bezpieczny poziom promieniowania, które przechodzi przez Twoje ciało i rejestruje obraz na specjalistycznej płycie. Zdjęcia rentgenowskiego nie czuć. W trakcie wykonywania zdjęcia rentgenowskiego pacjent pozostaje nieruchomy.

Procedura rentgenowska może trwać tylko kilka minut w przypadku zwykłego zdjęcia rentgenowskiego lub dłużej w przypadku bardziej skomplikowanych procedur, takich jak te z użyciem środka kontrastowego.

Zdjęcie rentgenowskie u dziecka

Podczas wykonywania zdjęcia rentgenowskiego u małego dziecka mogą zostać zastosowane pasy bezpieczeństwa lub inne techniki, które pozwolą mu pozostać w bezruchu. Nie zaszkodzi to dziecku i zapobiegnie konieczności powtórzenia zabiegu, co może być konieczne, jeśli dziecko poruszy się podczas wykonywania zdjęcia rentgenowskiego.

Podczas badania można pozostać z dzieckiem. Jeśli pozostaniesz w pomieszczeniu podczas ekspozycji na promieniowanie rentgenowskie, prawdopodobnie zostaniesz poproszony o założenie fartucha ołowianego, aby ochronić się przed niepotrzebną ekspozycją.

Po zdjęciu rentgenowskim

Po wykonaniu zdjęcia rentgenowskiego można z reguły powrócić do normalnych czynności. Rutynowe badania rentgenowskie zwykle nie powodują skutków ubocznych. Jeśli jednak przed zdjęciem rentgenowskim wstrzyknięto środek kontrastowy, pij dużo płynów. Zadzwoń do lekarza, jeśli masz ból, obrzęk lub zaczerwienienie w miejscu wstrzyknięcia.

Rentgen – wyniki

Zdjęcia rentgenowskie są zapisywane cyfrowo na komputerach. Radiolog zazwyczaj ogląda i interpretuje wyniki i wysyła raport do lekarza, który następnie wyjaśnia wyniki. W nagłych wypadkach wyniki badań rentgenowskich mogą być udostępnione lekarzowi w ciągu kilku minut.